Stanowisko Energi SA ws. publikacji portalu Next o elektrowni w Ostrołęce

W nawiązaniu do publikacji portalu Next odnośnie dostosowania kontraktu na budowę bloku gazowo-parowego w Ostrołęce do aktualnych realiów, Energa SA chce zwrócić uwagę na nieprawdziwe informacje zawarte w artykule oraz insynuacje.

Przede wszystkim termin oddania bloku gazowo-parowego w Ostrołęce nie był planowany na 2024, więc informacja o rocznym opóźnieniu w harmonogramie inwestycji jest po prostu nieprawdą.

Co więcej, sensacyjny ton informacji o „kolejnych kosztach” inwestycji jest nieuzasadniony, ponieważ elektrownia w Ostrołęce to nie jedyna inwestycja, która musiała zostać dostosowana do realiów rynkowych i gospodarczych po wybuchu wojny w Ukrainie. Autorzy raportu „Wybuch wojny w Ukrainie a wzrost kosztów realizacji inwestycji budowlanych w Polsce” wskazują, że w przypadku ponad 80% firm, które poddano badaniu, koszty realizowanych kontraktów wzrosły w stopniu podobnym bądź wyższym, niż w przypadku Ostrołęki [1].

Spółka przypomina też, że inwestycja w budowę bloku energetycznego w Ostrołęce nigdy nie została zakończona czy „zaniechana” – w 2020 roku podjęto natomiast decyzję o zmianie technologii na wykorzystującą gaz do produkcji energii elektrycznej. W związku z tym Energa nie poniosła na inwestycji „strat”, a jedynie dodatkowe koszty.

Pod koniec czerwca 2021 roku podpisano z generalnym wykonawcą aneks do umowy, zmieniający przedmiot kontraktu na budowę elektrowni z węglowej na gazową-parową, czyli w technologii CCGT. Towarzyszyło mu porozumienie z generalnym wykonawcą dotyczące rozliczenia projektu węglowego. Umowa na realizację elektrowni węglowej została ostatecznie rozliczona (w kwietniu 2022 roku) w kwocie o 392 mln zł niższej, niż pierwotnie zakładano – na wspólnika, czyli Energę przypadło 479 mln zł. Co więcej, przy rozliczaniu projektu węglowego ujęto także realizację infrastruktury, która zostanie wykorzystana przy budowie elektrowni gazowo-parowej, co dodatkowo obniża jej koszt budowy.

Historia projektu

Spółkę celową Elektrownia Ostrołęka powołano do prowadzenia prac związanych z budową bloku węglowego Ostrołęka C w listopadzie 2009 roku. Pierwszy przetarg na wyłonienie wykonawcy bloku węglowego ogłoszono w połowie września 2011 roku. Zakładano wtedy ukończenie inwestycji na przełomie 2016 i 2017 roku, gdy spodziewane były wysokie deficyty energii.

We wrześniu 2012 roku Energa ogłosiła, że projekt zostaje zamrożony. Wynikać to miało m.in. z istotnej zmiany zewnętrznych uwarunkowań, w szczególności wyraźnego pogorszenia warunków oferowanych na rynku finansowym i budowlanym. Do tego czasu, projekt pochłonął ok. 200 mln zł.

Pomimo tego spółka nadal poszukiwała zewnętrznego inwestora, który zagwarantowałby przedsięwzięciu wymaganą opłacalność i umożliwił jego odwieszenie. Szczegółowe informacje na ten temat jeszcze w kwietniu 2013 roku przekazał ówczesny minister Skarbu Państwa, Mikołaj Budzanowski. Zgodnie z jego odpowiedzią na interpelację poselską, elektrownia miała być odwieszona przy spełnieniu wspominanego warunku i ukończona do 2019 roku.

Gdyby do tego doszło, w Polsce północno-wschodniej już od kilku lat pracowałoby duże, stabilne źródło konwencjonalne pozwalające na bilansowanie stale rosnącego udziału odnawialnych źródeł energii w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym. Miałoby to miejsce jeszcze przed wprowadzeniem Europejskiego Zielonego Ładu i jego ograniczeń, wyzwań i szans, które determinowały polski sektor energetyczny do dalszej modernizacji i transformacji, a także wykorzystania gazu ziemnego jako paliwa przejściowego charakteryzującego się emisyjnością o połowę niższą niż węgiel kamienny.

Na początku 2020 roku podjęto decyzję o zawieszeniu finansowania budowy Ostrołęki C z uwagi na wystąpienie ważnych obiektywnych czynników otoczenia rynkowego. Zmienne warunki wymagały przeprowadzenia szeregu dalszych analiz, w tym parametrów technicznych oraz ekonomicznych. Wbrew opiniom, które mogą być wyrażane w przestrzeni publicznej, istotnymi okolicznościami znacząco wpływającymi na decyzję o zawieszeniu finansowania projektu były: planowane zmiany polityki Unii Europejskiej w odniesieniu do sektora energii elektrycznej, w tym wprowadzenie wspomnianego Zielonego Ładu, a także nowa polityka kredytowa Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) wobec sektora elektroenergetycznego. W konsekwencji w lutym 2020 roku prace na terenie budowy zostały zawieszone.

W czerwcu 2020 roku podjęto decyzję o kontynuowaniu inwestycji, ale po konwersji technologii na wykorzystującą gaz ziemny do produkcji energii elektrycznej. Kontynuacja projektu w nowej technologii umożliwia, według aktualnych analiz, osiągnięcie rentowności. Na terenie po projekcie węglowym, który nie jest wykorzystany przy inwestycji w blok gazowo-parowy, planowane jest zrealizowanie innych projektów Grupy ORLEN.

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez generalnego wykonawcę zaawansowanie realizacji wszystkich prac (projektowania, zakupów i dostaw oraz budowy) dotyczących projektu gazowego wynosi na koniec sierpnia 48 procent.

[1] https://pzpb.com.pl/wp-content/uploads/2023/03/Raport-2023-DLA-Piper-i-CCM.pdf